Nasza strona używa ciasteczek (cookies). Zostając na niej, zgadzasz się na warunki korzystania, które znajdziesz tutaj.
Nowe unijne regulacje cyfrowe, takie jak DSA, DMA czy AI Act, stawiają przed krajowymi organami regulacyjnymi bezprecedensowe wyzwania. Policy brief Fundacji Digital Poland analizuje, jak zapewnić im odpowiednie finansowanie, zasoby i kompetencje, by skutecznie egzekwowały prawo i chroniły użytkowników.
Wraz z wejściem w życie nowych unijnych regulacji, takich jak Digital Services Act, Digital Markets Act czy AI Act, krajowe organy regulacyjne w UE stanęły przed bezprecedensowymi wyzwaniami. Ich rola urosła do rangi kluczowej – muszą nie tylko nadzorować przestrzeganie prawa przez platformy cyfrowe i firmy technologiczne, ale również koordynować działania z instytucjami unijnymi oraz obsługiwać zgłoszenia obywateli.
Nowe obowiązki, nowe wyzwania
Nowe akty prawne znacząco poszerzyły zakres kompetencji regulatorów. Oprócz tradycyjnego nadzoru, muszą oni rejestrować podmioty, prowadzić biura skarg, certyfikować systemy AI czy monitorować bezpieczeństwo cyfrowe. W wielu krajach – także w Polsce – nowe zadania trafiają do już istniejących instytucji, co prowadzi do ich przeciążenia i wymaga zwiększenia finansowania oraz zatrudnienia specjalistów z zakresu prawa, technologii i analizy danych.
Modele organizacyjne – różnorodność w UE
Policy brief pokazuje, że kraje UE stosują różne modele nadzoru: od powoływania nowych agencji (Hiszpania), przez rozbudowę kompetencji istniejących organów (Francja, Szwecja), po tworzenie hybrydowych komisji międzyinstytucjonalnych (Polska). Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy – od szybkości wdrożenia po ryzyko rozproszenia odpowiedzialności.
Skąd pieniądze na skuteczny nadzór?
Kluczowym tematem policy brief jest finansowanie regulatorów. Autorzy wskazują cztery główne źródła:
opłaty sektorowe od nadzorowanych firm (np. platform cyfrowych)
środki publiczne z budżetu państwa
fundusze unijne i granty projektowe
współfinansowanie przez sektor prywatny w ramach alternatywnych metod rozstrzygania sporów
Najlepsze efekty daje model mieszany, łączący różne źródła przy zachowaniu niezależności i transparentności działania.
Wnioski
Bez odpowiednich zasobów finansowych i kadrowych nawet najlepsze prawo pozostanie martwe. Skuteczność i niezależność regulatorów cyfrowych to warunek sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku cyfrowego w UE – i jeden z kluczowych filarów bezpieczeństwa oraz zaufania w cyfrowym świecie
Więcej w materiale w sekcji publikacje.