Polska zajmuje 7. miejsce w Unii Europejskiej pod względem liczby ekspertów pracujących nad rozwojem lub wdrożeniem sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence, AI) i jednocześnie 1. miejsce w regionie krajów Europy Środkowej i Wschodniej (CEE). Niestety pozostałe dane dotyczące ekosystemu AI nie są już tak optymistyczne, mimo że polskie firmy udowadniają, że zastosowanie AI to nie odległa wizja, ale realny scenariusz biznesowy. Fundacja Digital Poland w swoim najnowszym raporcie "State of Polish AI 2021" przedstawiła stan rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce oraz zalecenia, które pozwolą dotrzymać kroku najlepszym gospodarkom świata.
Oficjalna premiera raportu miała miejsce 12 kwietnia 2021 r. podczas webinarium, 'State of Polish AI 2021''. Wydarzenie zainaugurował Piotr Mieczkowski, Dyrektor Zarządzający Fundacji Digital Poland oraz Łukasz Borowiecki, CEO 10 Senses, którzy przedstawili wyniki badania. Następnie odbyło się spotkanie z ekspertami w fomule Fireside chats.
Zdaniem KPRM skuteczne zaimplementowanie rozwiązań bazujących na AI do polskiej gospodarki może podnieść dynamikę wzrostu PKB o 2,65 proc. rocznie. Wzrost napędzany sztuczną inteligencją jest celem uchwalonej przez rząd Polityki rozwoju AI w Polsce.
– Jako Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii staramy się wyjść naprzeciw wyzwaniom, jakie obecnie stają przed polskimi małymi i średnimi firmami wobec konieczności wdrożenia sztucznej inteligencji, jako jednego z niezbędnych elementów transformacji cyfrowej i zapewnienia konkurencyjności w przyszłości – pisze w raporcie dr Beata Lubos, Dyrektor Departamentu Innowacji w MRPiT.
Jednak efektywna realizacja tych celów nie będzie możliwa bez dogłębnej analizy branży. Dlatego fundacja Digital Poland postanowiła sprawdzić kondycję krajowego ekosystemu sztucznej inteligencji. "State of Polish AI 2021" to najnowsza wersja raportu Map of Polish AI 2019. Badanie jest pierwszym i do tej pory jedynym na rynku, które tak kompleksowo przedstawia wdrożenia i zainteresowanie rodzimych spółek sztuczną inteligencją. Celem fundacji jest promocja najciekawszych rozwiązań AI w kraju i poza jego granicami. Publikacja stanowi źródło wiedzy dla polskich i międzynarodowych inwestorów, a także pomaga przyciągnąć ich uwagę. Znajdują się w niej komentarze ponad sześćdziesięciu ekspertów, najważniejsze trendy, charakterystyka ekosystemu R&D oraz sektora akademickiego. Autorzy raportu przedstawiają również pakiet rekomendacji, których wdrożenie przyśpieszy rozwój branży AI.
Z przeprowadzonych przez Fundację Digital Poland badań wynika, że polskie spółki zajmujące się sztuczną inteligencją zwykle działają w oparciu o małe zespoły, od pięciu do dziesięciu pracowników. Największy kapitał ludzki gromadzą korporacje, których stać na sfinansowanie zespołów liczących ponad 40 osób. Ponad połowa firm, która rozwija produkty i usługi AI, osiąga siedmiocyfrowe zyski, a 8 proc. notuje przychody powyżej 50 mln zł.
– Polskie firmy już dzisiaj udowadniają, że zastosowanie AI to nie odległa wizja, ale realny scenariusz biznesowy dający konkretne korzyści. Przedstawione badania wyraźnie pokazują, że praktycznie każda firma jest w stanie budować swoją przewagę konkurencyjną na wykorzystaniu algorytmów sztucznej inteligencji – podkreśla w raporcie Magdalena Kasiewicz, Customer Success Lead w polskim oddziale Microsoft.
Jedna trzecia firm AI odnotowuje większość swoich przychodów w kraju. Z drugiej strony ta sama liczba (32 proc.) firm opiera się wyłącznie na zagranicznych klientach. Główne rynki zewnętrzne dla polskich spółek, to Ameryka Północna (44 proc.), UE (42 proc.) i Wielka Brytania (21 proc.). Bliska współpraca w tych regionach potwierdza, że rodzime firmy technologiczne potrafią wykorzystać szanse, jakie daje globalna gospodarka, a oferowane usługi i produkty są wysokiej jakości. Zespoły AI świadczą usługi głównie dla takich sektorów jak IT i Telekomunikacja (58 proc.), finanse i bankowość (41 proc.) czy handel, w tym e-commerce (34 proc.).
Mimo, że większość firm dodała usługi lub produkty sztucznej inteligencji dopiero w 2015 roku, Polska podąża za globalnymi trendami w zakresie technologii AI. Dominującymi językami używanym do jej rozwoju jest Python (95 proc.) oraz R (50 proc.). Raport pokazuje również, że profil polskich ekspertów AI nie odbiega od europejskich standardów. Zajmujemy siódme miejsce w UE pod względem nominalnej liczby talentów AI w UE, a pierwsze w regionie CEE. Wysoki poziom kompetencji przyciąga nad Wisłę globalnych graczy. Swoje centra R&D, GDS, SDC w Polsce otworzyli tacy giganci jak Amazon, EY, Google, Intel, Nokia, Samsung, TCL, TomTom, UBS czy np. T-Mobile (Deutsche Telekom).
– Ostatnie 10 lat pokazuje ogromny postęp, jaki Polska poczyniła w sektorze R&D, w tym w rozwoju AI. W 2010 roku istniała garstka centrów badawczo-rozwojowych. Był to jednak dopiero początek trendu wzrostowego, który obecnie przeżywa swój rozkwit. Globalni liderzy z różnych branż przenoszą do Polski swoje centra R&D, aby skorzystać z polskich specjalistów, którzy gwarantują najwyższe światowe standardy w realizacji zadań kluczowych dla ich biznesu – komentuje w raporcie Agnieszka Szweda, ekspert w Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (Grupa PFR).
Sztuczna inteligencja niewątpliwie pozostaje domeną dużych aglomeracji. Pierwsze miejsce na mapie polskiego AI od lat zajmuje Warszawa, co potwierdza również poprzednie badanie fundacji oraz raport ’’Sztuczna inteligencja w Polsce – kompetencje ekspertów AI”. Skupia ona blisko 45 proc. firm rozwijających produkty i usługi w oparciu o narzędzia AI. Jest to możliwe, dzięki zagranicznym korporacjom, które lokują w stolicy swoje centrale. Kolejne miejsca należą do Krakowa, Trójmiasta, Wrocławia, Poznania oraz Katowic.
– AI w Polsce wpisuje się w globalny trend koncentrowania wysiłków związanych ze sztuczną inteligencją w obszarach metropolitalnych z dobrym dostępem do środowiska akademickiego (najlepsze uniwersytety) oraz dostępem do przemysłu (globalne marki) z wystarczającymi funduszami na wsparcie procesów R&D – tłumaczy dr Michał Chromiak, dyrektor ds. badań i rozwoju AI w UBS.
Stabilna sytuacja nie oznacza jednak, że możemy spocząć na laurach. Jak podkreślają eksperci, Polska wciąż jest na wczesnym etapie wdrożenia rozwiązań opartych na AI. Jednym z powodów jest brak efektywnej współpracy firm i jednostek naukowych. Rozwój technologii sztucznej inteligencji wymaga silnych zespołów akademickich. Chociaż 47 proc. badanych organizacji zatrudnia naukowców, zaledwie 13 proc. z nich wymienia dane z ośrodkami akademickimi.
– Współpraca pomiędzy biznesem a uczelniami w zakresie AI jest wciąż w początkowej fazie. Najczęściej przybiera ona formę zatrudniania pojedynczych badaczy z uczelni, a nie współpracy z instytucją. Niewiele zmieniło się w tym obszarze w porównaniu z poprzednim raportem z 2019 roku, a sytuacja nie zmieni się w najbliższym czasie bez zachęt do współpracy z uwzględnieniem partnerskich warunków – tłumaczy w raporcie Przemysław Biecek, Prodziekan ds. badań i rozwoju na Politechnice Warszawskiej oraz kierownik MI2 Data Lab.
Pełny raport można pobrać na stronie fundacji Digital Poland.
Raport powstał dzięki bliskiej współpracy z firmą 10 Senses, a współautorem analiz jest Łukasz Borowiecki, CEO 10 Senses. Firma zapewniała wsparcie merytoryczne podczas prac nad publikacją.